آنچه در این مطلب میخوانید تصور کنید در یک پالایشگاه عظیم، کوچکترین نشتی یا خطایی در کنترل جریان سیالات، چه خسارات جبرانناپذیری میتواند به بار آورد. دقیقاً اینجاست که اهمیت منیفولد ولو 2 راهه به عنوان یک شیر کنترلی حیاتی، نمایان میشود. این قطعهی کوچک اما پرکاربرد، نقش کلیدی در مدیریت و کنترل دقیق سیالات در صنایع مختلف ایفا میکند. در این مقاله قصد داریم به طور خاص به منیفولد ولو دو شیر یا همان دو راهه بپردازیم و جنبههای مختلف آن را بررسی کنیم، از تعریف و ساختار آن گرفته تا کاربردها، مزایا، نکات خرید و نگهداری. با ما همراه باشید تا دریابیم که چگونه انتخاب و استفادهی صحیح از این شیر صنعتی میتواند به بهبود عملکرد و افزایش ایمنی سیستمهای شما کمک کند.
شیر منیفولد استیل دو راهه چیست؟
منیفولد ولو دو راهه استیل، نوعی شیر از جنس استیل میباشد که دارای دو مسیر یا راه برای عبور سیال است که با نام منیفولد 2 شیر نیز شناخته میشوند، معمولاً برای قطع و وصل جریان سیال، تغییر مسیر آن یا توزیع آن بین دو مسیر مورد استفاده قرار میگیرند.
در صورت نیاز به اطلاعات کلیتر و آشنایی بیشتر بهتر است ابتدا صفحه خرید انواع منیفولد را مطالعه کنید.
تعریف منیفولد دو شیر استیل
منیفولد دو شیر استیل، یک وسیله کنترلی است که معمولاً از دو شیر سوزنی تشکیل شده است. این دو شیر میتوانند به صورت مستقل عمل کنند و جریان سیال را در دو مسیر مختلف مدیریت کنند. یکی از این شیرها برای قطع و وصل جریان اصلی سیال استفاده میشود، در حالی که دیگری که به آن ونت ولو (Vent Valve) نیز گفته میشود، برای قطع و وصل جریان تخلیه یا هواگیری مورد استفاده قرار میگیرد.

اجزای تشکیل دهنده منیفولد دو راهه استیل
- بدنه: بدنه شیر منیفولد استیل دو راهه معمولاً از جنس استیل ساخته میشود و وظیفه نگهداری و اتصال سایر اجزا را بر عهده دارد.
- شیرها: این مدلها از دو نیدل ولو تشکیل شدهاند که هر کدام وظیفه کنترل جریان سیال در یک مسیر را بر عهده دارند.
- اتصالات: کانکشن برای اتصال به خطوط لوله یا سایر تجهیزات از نوع رزوهای با فلنجی یا جوشی مورد استفاده قرار میگیرند.
نحوه عملکرد منیفولد 2 راهه استیل
عملکرد منیفولد 2 راهه استیل بسیار ساده است. با باز و بسته کردن شیرها، میتوان جریان سیال را در مسیرهای مختلف کنترل کرد. به عنوان مثال، با باز کردن شیر اصلی و بسته نگه داشتن ونت، جریان سیال در مسیر اصلی برقرار میشود. در مقابل، با بستن شیر اصلی و باز کردن ونت، جریان سیال از طریق مسیر تخلیه یا هواگیری خارج میشود.
مزایای استفاده از منیفولد 2 شیر استیل
- مقاومت در برابر خوردگی: استفاده از استیل در ساخت، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگزدگی به آنها میبخشد، که این امر طول عمر را افزایش داده و آنها را برای استفاده در محیطهای مختلف مناسب میسازد.
- قابلیت اطمینان بالا: شیر منیفولد استیل دو راهه به دلیل ساختار ساده و مستحکم خود، از قابلیت اطمینان بالایی برخوردارند و عملکرد دقیقی را ارائه میدهد.
- کارایی بالا: این شیرها با کمترین میزان افت فشار، جریان سیال را به خوبی کنترل میکنند و از این رو راندمان بالایی دارند.
- تنوع در کاربرد: منیفولد 2 شیر استیل در صنایع مختلفی کاربرد دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
انواع شیر منیفولد دو راهه
منیفولد دو راه، با توجه به جنس، فشار کاری، نوع اتصال و برند سازنده، انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
دسته بندی منیفولد دو راه بر اساس جنس
- استیل 304: این نوع آلیاژ استیل به دلیل مقاومت خوب در برابر خوردگی و قیمت مناسب، در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، توجه داشته باشید که برخی از برندهای چینی، از این آلیاژ در ساخت این شیرها استفاده میکنند و آن را به عنوان استیل 316 به فروش میرسانند.
- استیل 316: این آلیاژ از مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی، به ویژه در محیطهای حاوی کلراید، برخوردار است و به طور گسترده در صنایع مختلف، به ویژه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، مورد استفاده قرار میگیرد.
- آلیاژهای خاص (Inconel, Monel, Hastelloy): این آلیاژها برای کاربردهای خاص و در شرایط محیطی بسیار خورنده یا دماهای بالا، به صورت سفارشی تولید میشوند.
دسته بندی منیفولد دو راهه استیل بر اساس فشار کاری
- فشار کاری 6000 PSI: این رنج فشار، که حدود 90% از محصولات تولید شده را شامل میشود، برای بسیاری از کاربردهای صنعتی مناسب است.
- فشار کاری 3000 PSI و 10000 PSI: این رنجهای فشار، به صورت سفارشی و برای کاربردهای خاص تولید میشوند.
دسته بندی بر اساس نوع اتصال
- اتصال رزوه ای (دنده ای): این نوع اتصال، که رایجترین نوع اتصال در منیفولد 2 شیر است، به دلیل سهولت در نصب و استفاده، در بسیاری از موارد مورد ترجیح قرار میگیرد.
- اتصال مهره ای و فلنجی: این نوع اتصالات، در صورت سفارش مستقیم به کارخانه سازنده، قابل ارائه هستند و برای کاربردهای خاص که نیاز به اتصال محکمتر و مطمئنتر دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
معرفی برندهای معتبر تولید کننده منیفولد ولو دو راهه استیل
در بازار جهانی، برندهای معتبری در زمینه تولید منیفولد ولو 2 راهه فعالیت میکنند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوئیچ لاک (Swagelok)
- پارکر (Parker)
- اولیور (Oliver)
- روزمونت (Rosemount)
- آشکرافت (Ashcroft)
انتخاب برند معتبر و با کیفیت، تضمین کننده عملکرد مطمئن و طول عمر بالای محصولات خواهد بود.
در هنگام خرید منیفولد ولو 2 راهه، علاوه بر موارد ذکر شده، به عواملی مانند ابعاد، نوع سیال، دمای کاری و شرایط محیطی نیز توجه کنید تا بتوانید بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.

کاربردهای متنوع منیفولد دو راهه در صنعت
منیفولد ولو دو راهه، با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود، در صنایع گوناگون کاربردهای فراوانی دارند. در زیر به برخی از این کاربردها اشاره میکنیم:
صنایع نفت و گاز
- کنترل جریان سیال در خطوط لوله: در پالایشگاهها و خطوط انتقال نفت و گاز، منیفولد دو راهه استیل برای کنترل دقیق جریان سیال، قطع و وصل کردن مسیرها و انشعابگیری مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، در یک خط لوله نفت، میتوان برای انحراف جریان نفت به سمت یک مخزن ذخیره سازی یا ادامه مسیر خط لوله استفاده کرد.
- کنترل فشار و دما: در سیستمهای کنترل فشار و دمای چاههای نفت و گاز، برای ایزوله کردن تجهیزات اندازهگیری و کنترلی استفاده میشود. به عنوان مثال، در هنگام کالیبراسیون یک ترانسمیتر فشار، میتوان با استفاده از منیفولد 2 راه، آن را از خط اصلی جدا کرد و از ورود سیال پرفشار به داخل آن جلوگیری کرد. البته در فرآیندهای کالیبراسیون دقیق، شیر منیفولد استیل 5 راهه گزینه بهتری است.
- تزریق مواد شیمیایی: در فرآیندهای تزریق مواد شیمیایی به چاههای نفت و گاز، از منیفولد دو شیر استیل برای کنترل دقیق میزان و زمان تزریق مواد استفاده میشود.
صنایع پتروشیمی
- در واحدهای تولیدی و فرآیندی پتروشیمی، برای کنترل جریان مواد شیمیایی مختلف، از جمله اسیدها، بازها، حلالها و … مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، در یک واحد تولید پلی اتیلن، میتوان برای تغییر مسیر جریان گاز اتیلن به سمت راکتورهای مختلف از آنها استفاده کرد.
- در سیستمهای انتقال مواد شیمیایی، از این ولوها برای توزیع مواد بین مخازن، تانکها و واحدهای فرآیندی استفاده میشود.
صنایع شیمیایی
- در کارخانجات تولید و فرآوری مواد شیمیایی، منیفولد دو شیر برای کنترل دقیق جریان مواد، اختلاط مواد، نمونهبرداری و … کاربرد دارند.
- در سیستمهای توزیع مواد شیمیایی، از این محصول برای انحراف جریان مواد به سمت نقاط مختلف مصرف استفاده میشود.
صنایع دارویی
- تولید داروها: در کارخانجات تولید داروها، منیفولد 2 راهه استیل برای کنترل دقیق جریان سیالات در فرآیندهای تولید، فیلتراسیون، استریلیزاسیون و … مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، در تولید داروهای تزریقی، برای کنترل جریان محلولهای دارویی در مراحل مختلف تولید استفاده میشود.
- سیستمهای CIP: در سیستمهای CIP (Cleaning in Place) که برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن تجهیزات و خطوط تولید در صنایع دارویی استفاده میشوند، منیفولد 2 شیر استیل نقش مهمی در کنترل جریان مواد شوینده و ضدعفونی کننده ایفا میکند.
صنایع غذایی
- تولید و بستهبندی مواد غذایی: در کارخانجات تولید و بستهبندی مواد غذایی، این تجهیزات برای کنترل جریان سیالات در فرآیندهای تولید، فرآوری، بستهبندی و … مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، در یک کارخانه تولید لبنیات، از شیر منیفولد دو راهه استیل برای کنترل جریان شیر در مراحل مختلف تولید، از جمله پاستوریزاسیون، هموژنیزاسیون و بستهبندی استفاده میشود.
- سیستمهای HACCP: در سیستمهای HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) که برای کنترل کیفیت و ایمنی مواد غذایی استفاده میشوند، این تجهیزات نقش مهمی در کنترل نقاط بحرانی و جلوگیری از آلودگی مواد غذایی ایفا میکنند.
سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک
- در سیستمهای هیدرولیک، از منیفولد 2 شیر استیل برای کنترل جریان روغن هیدرولیک در مسیرهای مختلف استفاده میشود. به عنوان مثال، در یک سیستم هیدرولیک جرثقیل، از این تجهیزات برای کنترل حرکت بازوی جرثقیل استفاده میشود.
- در سیستمهای پنوماتیک، از این ولوها برای کنترل جریان هوا یا گاز فشرده در مسیرهای مختلف استفاده میشود. به عنوان مثال، در یک سیستم پنوماتیک خط تولید، از منیفولد 2 شیر برای کنترل حرکت سیلندرهای پنوماتیک استفاده میشود.
در پایان، لازم به ذکر است که کاربردهای این تجهیزات به موارد ذکر شده محدود نمیشود و با توجه به ویژگیهای خاص هر صنعت، میتوان از این شیرها در موارد گوناگون دیگری نیز بهره برد.
تفاوت منیفولد 2 راهه استیل زیر گیجی و زیر ترانسمیتری: بررسی و مقایسه
در بازار ایران، اصطلاحات “منیفولد زیر گیجی” و “زیر ترانسمیتری” برای قطعات خاصی استفاده میشود. این اصطلاحات، که بیشتر جنبه تجاری دارند، به نحوه اتصال ولو به گیج فشار یا ترانسمیتر فشار اشاره میکنند.
منیفولد دو شیر زیر گیجی نوعی منیفولد است که برای اتصال به گیج فشار (Pressure Gauge) طراحی شده است. گیجهای فشار معمولاً دارای اتصال نری (Male) هستند. در این نوع، شیر ونت در سمت اتصال ماده (Female) قرار دارد. این نوع بیشتر برای ایزوله کردن گیجهای فشار از خط اصلی استفاده میشود. این شیرها به آسانی به گیجها وصل و از آنها جدا میشوند. همچنین امکان تخلیه سیال باقی مانده بین شیر اصلی و بوردون گیج برای جلوگیری از آسیب به آن نیز وجود دارد.
منیفولد 2 شیر زیر ترانسمیتری قطعهای است که برای اتصال به ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter) طراحی شده است. ترانسمیترهای فشار معمولاً دارای اتصال مادگی هستند. در این نوع، شیر ونت در سمت اتصال نری قرار دارد که بیشتر برای اتصال به ترانسمیترهای فشار و ایزوله کردن آنها از خط اصلی استفاده میشود.
در نهایت، انتخاب بین منیفولد 2 راهه زیر گیجی و زیر ترانسمیتری، به نوع وسیلهای که قصد اتصال آن را دارید (گیج فشار یا ترانسمیتر فشار) بستگی دارد.
بر خلاف منیفولد دو راهه استیل بیشتر برای ایزوله کردن و تخلیه گیجهای فشار به کار میرود، منیفولد ولو 3 راهه برای عملیات تخلیه و تست استفاده میشود.
نکات مهم در خرید منیفولد 2 راهه
خرید منیفولد مناسب، تصمیمی مهم است که باید با دقت و آگاهی انجام شود. در اینجا به برخی از نکات کلیدی که در هنگام خرید باید به آنها توجه کنید، اشاره میکنیم:
جنس و کیفیت ساخت
- جنس آلیاژ: این قطعات معمولاً از جنس استیل 304 یا 316 ساخته میشوند. استیل 316 به دلیل مقاومت بیشتر در برابر خوردگی، به ویژه در محیطهای حاوی کلراید، گزینه بهتری است. با این حال همانطور که قبلا اشاره شده، باید توجه داشته باشید که برخی از برندهای چینی، از استیل 304 استفاده میکنند و آن را به عنوان 316 به فروش میرسانند.
- کیفیت ساخت: کیفیت ساخت ولو، تاثیر مستقیمی بر عملکرد و طول عمر آن دارد. در هنگام خرید، به کیفیت ماشینکاری، پرداخت سطح و نحوه اتصال اجزا دقت کنید. محصولات با کیفیت، معمولاً بدون هیچگونه نقص و با دقت بالایی ساخته میشوند.
فشار کاری و دمای قابل تحمل
- فشار کاری: حداکثر فشاری است که شیر میتواند در شرایط عادی تحمل کند. در هنگام خرید، به فشار کاری سیستم خود توجه کنید و گزینهای را انتخاب کنید که فشار کاری آن با فشار سیستم شما مطابقت داشته باشد.
- دمای قابل تحمل: دمای قابل تحمل، حداکثر دمایی است که شیر میتواند در آن دما عملکرد صحیح داشته باشد. در هنگام خرید، به دمای کاری سیستم خود توجه کنید که دمای قابل تحمل آن با دمای سیستم شما مطابقت داشته باشد.
نوع اتصال و اندازه
- نوع اتصال: منیفولد 2 شیر استیل معمولاً با اتصال رزوه ای (دنده ای) از نوع NPT به خط لوله متصل میشوند. با این حال، در برخی موارد، از اتصالات فلنجی یا جوشی نیز استفاده میشود. در هنگام خرید، به نوع اتصال خط لوله خود توجه کنید و ولوی را انتخاب کنید که نوع اتصال آن با خط لوله شما مطابقت داشته باشد.
- سایز: با توجه به قطر خط لوله و میزان جریان سیال، سایز تعیین میشود. در هنگام خرید، به اندازه خط لوله خود توجه کنید و مدلی را انتخاب کنید که اندازه آن با خط لوله شما مطابقت داشته باشد، لازم به ذکر است 90 درصد صنایع از سایز 1/2 NPT در خطوط و سیستمهای خود استفاده میکنند به همین دلیل بیشترین موجودی این ولوها در ایران همان سایز 1/2 اینچ است.
برند و گارانتی
- برند: انتخاب برند معتبر و با کیفیت، تضمین کننده عملکرد مطمئن و طول عمر بالای ولو خواهد بود. برندهای معتبری مانند سوئیچ لاک، پارکر، اولیور، روزمونت و آشکرافت، منیفولد دو راه بسیار با کیفیتی تولید میکنند که در بازار جهانی شناخته شده است.
- گارانتی: گارانتی محصول، نشان دهنده اطمینان تولید کننده به کیفیت محصول خود است. در هنگام خرید، به مدت و شرایط گارانتی محصول توجه کنید.
نکات تکمیلی قبل از خرید
- شرایط محیطی: قبل از خرید، به شرایط محیطی که شیر در آنجا نصب خواهد شد، توجه کنید. به عنوان مثال، اگر محیط خورنده باشد، باید از جنس استیل 316 استفاده کنید.
- نوع سیال: نوع سیالی که از منیفولد عبور خواهد کرد، نیز در انتخاب آن تاثیر دارد. به عنوان مثال، اگر سیال ویسکوز باشد، باید از ولوی با طراحی خاص استفاده کنید.
- قیمت: قیمت یکی از عوامل مهم در تصمیمگیری است. با این حال، توجه داشته باشید که قیمت پایین همیشه به معنای کیفیت بالا نیست. در هنگام خرید، به کیفیت محصول و برند آن نیز توجه کنید.
با رعایت این نکات، میتوانید منیفولد دو راهه مناسب برای نیازهای خود را انتخاب کنید و از عملکرد مطمئن و طول عمر بالای آن اطمینان حاصل کنید.

راهنمای نصب و نگهداری منیفولد ولو دو راهه استیل
نصب و نگهداری صحیح ولو، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به افزایش طول عمر و بهبود عملکرد آن کمک کند. در اینجا به برخی از نکات کلیدی در این زمینه اشاره میکنیم:
نکات مهم در نصب منیفولد دو راهه
- بررسی شرایط محیطی: قبل از نصب، شرایط محیطی محل نصب را بررسی کنید. اگر محیط خورنده باشد، از منیفولد ولو با جنس استیل 316 استفاده کنید.
- آماده سازی خط لوله: خط لوله را قبل از نصب تمیز کنید و از عدم وجود هرگونه ذرات خارجی یا آلودگی اطمینان حاصل کنید.
- نصب صحیح: ولو را به درستی و با استفاده از اتصالات مناسب به خط لوله متصل کنید. از محکم بودن اتصالات و عدم وجود نشتی اطمینان حاصل کنید.
- جهت نصب: به جهت جریان سیال و علامتهای روی منیفولد ولو توجه کنید و آن را در جهت صحیح نصب کنید.
- تست نشتی: پس از نصب، خط لوله را تست کنید و از عدم وجود هرگونه نشتی اطمینان حاصل کنید.
نحوه صحیح استفاده از منیفولد 2 شیر
- باز و بسته کردن: شیر را به آرامی و با دقت باز و بسته کنید. از اعمال نیروی بیش از حد خودداری کنید.
- کنترل جریان: با استفاده از منیفولد 2 راهه استیل، میتوانید جریان سیال را به دقت کنترل و برای قطع و وصل جریان، تغییر مسیر آن و یا توزیع آن بین دو مسیر استفاده کنید.
- جلوگیری از انسداد: از ورود ذرات خارجی یا آلودگی به داخل ولو جلوگیری کنید. در صورت مشاهده هرگونه آلودگی، آن را تمیز کنید.
سرویس نگهداری دورهای
- بازرسی منظم: تجهیز را به طور منظم بررسی کنید و از عدم وجود هرگونه نشتی، خوردگی یا آسیب اطمینان حاصل کنید.
- تمیز کردن: در صورت مشاهده هرگونه آلودگی، آن را تمیز کنید و اطمینان حاصل کنید هیچ گونه آلودگی وجود ندارد.
- روغن کاری: در صورت نیاز، شیرها را روغن کاری کنید.
- تعویض قطعات: در صورت لزوم، قطعات آسیب دیده یا فرسوده را تعویض کنید.
عیب یابی و رفع مشکلات احتمالی
- نشتی: در صورت مشاهده نشتی، اتصالات را بررسی کنید و در صورت لزوم آنها را محکم کنید. در صورت ادامه نشتی، منیفولد 2 شیر خود را تعویض کنید.
- انسداد: در صورت انسداد منیفولد ولو، آن را تمیز کنید و از عدم وجود هرگونه ذرات خارجی یا آلودگی اطمینان حاصل کنید.
- سختی در باز و بسته کردن: در صورت سختی در باز و بسته کردن شیرها، آنها را روغن کاری کنید. در صورت ادامه مشکل، قطعات آسیب دیده را تعویض کنید.
با رعایت این نکات ساده، میتوانید از منیفولد دو شیر خود به درستی نگهداری کنید و از عملکرد مطمئن و طول عمر بالای آن اطمینان حاصل کنید.
نتیجهگیری
در این صفحه به بررسی جامع منیفولد ولو دو راهه پرداختیم؛ از تعریف و اجزای آن گرفته تا انواع، کاربردها، نکات خرید و نحوه نگهداری. همانطور که دیدیم، منیفولد دو شیر، نقشی حیاتی در کنترل دقیق و ایمن جریان سیالات در صنایع مختلف ایفا میکند. انتخاب صحیح و نگهداری اصولی این قطعه، به تضمین عملکرد بهینه سیستم و افزایش طول عمر آن کمک شایانی میکند.
و اما نکتهی مهم: با توجه به افزایش موارد مشاهدهی تولید و عرضهی انواع شیر منیفولد استیل دو راهه با آلیاژ 304 به جای 316 در بازار، توصیه میکنیم برای اطمینان از کیفیت و اصالت محصول، خرید خود را از مراکز معتبر و تامینکنندگانی مطمئن مانند دقیق صنعت اوپاتان انجام دهید. انتخاب ما، ضمانتی است برای خرید منیفولد ولو 2 شیر با کیفیت و اطمینان از عدم مغایرت آلیاژ و جلوگیری از خسارات ناشی از استفادهی قطعات نامرغوب.
همچنین، برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب و خرید منیفولد دو راهه، میتوانید با کارشناسان ما در دقیق صنعت اوپاتان تماس بگیرید. ما آمادهایم تا شما را در انتخاب بهترین گزینه برای نیازهای خاصتان یاری دهیم.