گیج فشار چیست؟ معرفی انواع گیج فشار
گیج فشار که با نام‌های پرشر گیج و یا مانومتر شناخته میشود ابزاری مکانیکی یا دیجیتال است که توانایی سنجش میزان فشار سیالاتی مانند مایعات و گاز‌ها را دارد و به صورت کلی به دو نوع آنالوگ و دیجیتال تقسیم میشود. این ابزار برای کنترل و نظارت بر فشار در سیستم‌های مختلف، از جمله صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کاربرد دارد.
عملکرد گیج فشار بر اساس اصول مکانیکی و یا الکترونیکی است و دقت اندازه‌گیری آن به نوع و کیفیت ساخت آن بستگی دارد. انتخاب گیج فشار مناسب با توجه به نوع سیال، محدوده فشار مورد نظر و شرایط محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از عملکرد صحیح و ایمن سیستم اطمینان حاصل شود.
انواع گیج فشار
به منظور استفاده در شرایط مختلف و کاربردهای متفاوت این گیج‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
1.گیج فشار خشک
گیج فشار خشک، نوعی فشارسنج مکانیکی است که محفظه داخلی آن با مایع پر نشده است. این نوع گیج فشار برای کاربردهایی مناسب است که در آنها سادگی و مقرون‌به‌صرفه بودن در اولویت قرار دارند. گیجهای فشار خشک معمولاً در محیط‌هایی که لرزش و ضربه زیادی وجود ندارد، استفاده می‌شوند و به دلیل عدم وجود مایع در محفظه، از دقت کمتری نسبت به گیجهای فشار روغنی برخوردارند.
2.گیج فشار روغنی
پرشر گیج روغنی شبیه گیج فشار خشک است، با این تفاوت که درون آن گلیسیرین یا سیلیکون وجود دارد. روغن موجود در مخزن این دستگاه باعث حذف لرزش عقربه‌های نمایشگر آن میشود. در نتیجه عددی که نشان می‌دهد، دقیق‌تر است.
همچنین سیلیکون و گلیسرین موجود در گیج فشار روغنی با کاهش اصطکاک عقربه، راندمان و طول عمر فشارسنج را بالا می‌برند. جنس بدنه این دستگاه معمولا از استیل است، البته شاهد تولید گیج روغنی با کانکشن برنجی نیز هستیم. صفحه آنها را هم از شیشه یا طلق می‌سازند.
3. گیج فشار بوردون تیوب
گیج فشار بوردون تیوب از یک لوله خمیده (بوردون) ساخته شده است. فشار وارده باعث تغییر شکل لوله میشود؛ با اعمال فشار داخلی، لوله از حالت خمیده خارج و کشیده میشود.
با برداشتن فشار، لوله به حالت اولیه خود بازمی‌گردد. تغییر فشار باعث حرکت نوک لوله میشود. حرکت نوک لوله به یک عقربه متصل است که مقدار فشار را نمایش می‌دهد.
این روش برای سنجش فشارهای گیج و منفی استفاده میشود. دقت این روش در شرایط خلا کاهش می‌یابد. گیجهای بوردون به علت حساسیت و دقت بالا کاربردهای زیادی در صنایع دارند.
4. گیج فشار دیافراگمی
گیج فشار دیافراگمی، نوعی فشارسنج است که از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کند. این نوع گیج فشار برای اندازه‌گیری فشار سیالات خورنده، چسبناک یا حاوی ذرات جامد مناسب است. دیافراگم، که یک صفحه نازک و انعطاف‌پذیر است، در معرض فشار سیال قرار می‌گیرد و تغییر شکل می‌دهد. این تغییر شکل، از طریق یک مکانیزم به عقربه یا نمایشگر دیجیتال منتقل میشود و فشار را نشان می‌دهد. گیجهای فشار دیافراگمی به دلیل طراحی خاص خود، از ورود سیال به داخل مکانیزم اندازه‌گیری جلوگیری می‌کنند و برای کاربردهایی که نیاز به دقت و ایمنی بالا دارند، مناسب هستند.
5. گیج فشار کپسولی
اگر در فرآیندی فشار سیال کم باشد، برای اندازه‌گیری دقیق‌تر از این نوع پرشر گیج استفاده میشود. این دستگاه از 2 دیافراگم دایره‌ای که با یک سیم به هم وصل شده‌اند، ساخته میشود. مکانیزم اندازه‌گیری این دستگاه شبیه به فشارسنج دیافراگمی است. در حقیقت اختلاف فشار محیط بیرونی و داخلی کپسول را اندازه‌گیری می‌کند.
شیوه کار پرشر گیج کپسولی به این صورت است که سیال از طریق ورودی به فضای داخلی کپسول وارد و اختلاف فشار آن با محیط دیگر کپسول منجر به انحنای دیافراگم آن میشود. با اندازه‌گیری میزان انحنای دیافراگم می‌توان مقدار فشار سیال نسبت به فشار مبنا را محاسبه کرد.
اصلی‌ترین دلیل انتخاب گیج فشار کپسولی سنجش فشارهای بسیار پایین است که استفاده از دیگر مدل‌های گیج فشار امکان سنجش آن وجود ندارد. همچنین این مدل برای سنجش فشار خلاء و منفی نیز توصیه میشود.
6. گیج فشار خلا یا وکیوم
گیج فشار خلا یا وکیوم ابزاری تخصصی برای اندازه‌گیری فشارهای پایین‌تر از اتمسفر یا همان فشار منفی است و معمولاً با مقیاس منفی کالیبره شده و باید محدوده اندازه‌گیری از 1- تا 0 بار را پوشش بدهد. البته این به آن معنی نیست که این تجهیزات نتوانند فشار مثبت را اندازه‌گیری کنند و برخی از این گیج‌ها قابلیت اندازه‌گیری فشارهای مثبت را هم دارند.
دقت بالا معمولاً بین ±1% تا ±0.1% از مقیاس کامل متغیر و مقاومت در برابر پالس‌های فشار، از ویژگی‌های برجسته گیجهای وکیوم می‌باشد. همچنین مکانیزم اندازه‌گیری در آنها بر اساس بوردن تیوب، دیافراگم، یا سنسورهای پیزوالکتریک طراحی شده است. کاربردهای اصلی آنها در صنایع تبرید، سیستم‌های پمپاژ و مکش، تجهیزات خشک‌کن، دستگاه‌های تقطیر، فرآیندهای بسته‌بندی تحت خلا، سیستم‌های تهویه و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی می‌باشد.
7. گیج اختلاف فشار
گیج اختلاف فشار برای سنجش میزان اختلاف فشار دو نقطه در یک سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفاوت این دستگاه با فشارسنج‌های معمولی این است که دو ورودی برای سیال دارد. این گیج، فشار را در نقاط ورودی اندازه گرفته و اختلاف آنها را نشان می‌دهد. باید گفت بهترین پرشر گیج موجود در بازار متعلق به برند ویکا است، برای آشنایی بیشتر با انواع گیج فشار ویکا بر روی لینک کلیک کنید.
از گیج فشار ویکا مدل اختلاف فشار بیشتر در سیستم‌های فیلتراسیون استفاده میشود. این مدل فیلتر ذرات ناخواسته در مایع یا گاز را جدا می‌کند. زمانی که فیلتر دچار گرفتگی شود، سیستم با افت فشار مواجه میشود. در این حالت از گیج اختلاف فشار می‌توان برای مونیتورینگ فشار ورودی و خروجی استفاده کرد. علاوه بر سیستم‌های فیلتراسیون از این گیج برای تشخیص سالم بودن سیستم‌های هیت اکسچنجر‌ها، ولوها و اواپراتورها استفاده میشود.
8. گیج فشار دیجیتال
در این گیج‌ها فشار اندازه‌گیری‌شده به‌صورت دیجیتال نمایش داده میشود. این دستگاه هم برای اندازه‌گیری‌های نرمال و هم برای سیستم‌های کالیبراسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیجهای دیجیتال نسبت به گیج فشار عقربه‌ای دقت بالایی دارند و بسیار حساس هستند. این گیج‌ها در انواع تک ورودی، دو ورودی، مطلق و تابلویی ساخته می‌شوند. بیشترین کاربرد آنها در صنایع نفت و گاز، کالیبراسیون، تجهیزات، تعمیرات و نگهداری است.
9. تست گیج
گیج فشار تست، ابزاری فوق‌دقیق برای کالیبراسیون و ارزیابی صحت عملکرد سایر گیجهای فشار است. این گیج‌ها با دقت و پایداری بی‌نظیر، در آزمایشگاه‌ها و صنایع حساس به کار می‌روند. ویژگی‌های بارز آنها شامل دقت بالا (معمولاً در کلاس‌های دقت 0.1% یا 0.25%)، پایداری در طول زمان و قابلیت اطمینان در شرایط سخت است. گیجهای فشار تست، با صفحه نمایش واضح و مقیاس‌های دقیق، امکان خواندن آسان و دقیق مقادیر فشار را فراهم می‌کنند و نقشی حیاتی در تضمین دقت کالیبراسیون دیگر گیج‌ها یا ترانسمیتر‌ها ایفا می‌نمایند.
10. گیج فشار اکسیژن
گیج فشار اکسیژن، ابزاری تخصصی برای اندازه‌گیری فشار گاز اکسیژن در سیستم‌های مختلف است. این گیج‌ها با طراحی ویژه، از مواد سازگار با اکسیژن ساخته می‌شوند تا از بروز واکنش‌های شیمیایی خطرناک جلوگیری کنند. گیجهای فشار اکسیژن در صنایع پزشکی، جوشکاری، غواصی و سایر کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق فشار اکسیژن دارند، استفاده می‌شوند. دقت و ایمنی در این گیج‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اکسیژن تحت فشار می‌تواند خطرناک باشد.
جمع‌بندی
نقش حیاتی و غیرقابل انکار در تضمین ایمنی فرایندهای صنایع مختلف، باعث تنوع گسترده گیجهای فشار شده است. انتخاب صحیح گیج فشار متناسب با شرایط عملیاتی، نوع سیال، محدوده فشار و محیط کاری، تاثیر مستقیمی بر عملکرد بهینه سیستم‌ها دارد. انتخاب و نگهداری صحیح این ابزارها، نه تنها هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد، بلکه عمر مفید تجهیزات را افزایش داده و از بروز حوادث ناخواسته نیز جلوگیری می‌کند.
در این مقاله به سوال گیج فشار چیست؟ پاسخ دادیم و سپس به معرفی انواع آن به صورت کامل پرداختیم و شما می‌توانید با مطالعه آن، اطلاعات لازم در رابطه با انواع مختلف پرشر گیج را به دست بیاورید. استفاده از هر کدام از این محصولات، به حساسیت عملیات و مقدار بودجه شما بستگی دارد. شما همواره می‌توانید از کمک و اطلاعات فنی ما چه از طریق وب‌سایت دقیق صنعت اوپاتان و چه از طریق تماس با مشاوران فنی ما نیز بهره‌مند شوید.
سلام وقت بخير ممنون از مقاله خوبتون فقط کاشکی در مورد گیج فشار دیجیتال بیشتر توضیح میدادین من برای کار آزمایشگاهی نیاز به یک دستگاه برای سنجش فشار دارم ولی نمیدونم کدوم مدل برای استفاده اکسیژن مناسب هست اگر امکانش هست من رو راهنمایی کنید.
سلام دوست عزیز
ممنونم که نظر شما رو این مقاله تونست جلب بکنه امیدوارم دیگر مقالات ما هم بتونه برای شما مفید واقع بشه
برای اینکه بتونید فشار سیال اکسیژن رو بسنجید حتما باید از تجهیزات سنجش فشار مناسب اکسیژن استفاده کنید و گیجهای فشار معمولی رو کنار بگذارید چون احتمال انفجار بسیار بالا است گیجهای معمولی با روغن در کارخانه تست می‌شوند و روغن باقی مانده در بوردون با سیال شما بسیار واکنش پذیر است. در مورد گیجهای فشار دیجیتال هم چشم بزودی انجام وظیفه میشه و یه مقاله کامل و جامع انتشار داده میشه توی سایت و اینکه بعد از انتشار حتما لینکش رو برای شما ایمیل میکنیم.
سلام خیلی جامع و کاربردی بود. واقعاً اطلاعات مفیدی در مورد انواع گیج فشار ارائه دادید. من به عنوان کسی که با تجهیزات صنعتی سر و کار دارم، میتونم بگم انتخاب درست گیج فشار چقدر در عملکرد و ایمنی سیستم‌ها مهمه.
چند نکته‌ای که به نظرم جالب اومد:
فهمیدم تنوع گیجهای فشار خیلی زیاده.
چقد گیجهای دیجیتالی پیشرفت کردن.
و اینکه میتونم با خیال راحت به گیج ویکا اعتماد کنم
در کل، مقاله شما خیلی مفید و آموزنده بود و اطلاعات جامعی در مورد انواع گیج فشار ارائه داد. ممنون از شما
سلام جناب آقای محمودی
خیلی خوشحالیم که مقاله برای دوستان فنی مثل شما هم مفید بوده
بله همینجور که خودتون فرمودین انتخاب مناسب گیج فشار فوق العاده اهمیت داره مخصوصا با تنوع زیادی که این تجهیزات دارند.
در انتها میشه گفت گیج های برند وبکا اصلی تاکید میکنم نوع اصلی این برند کاملا قابل اعتماد بوده و عمر مفید بالایی دارند، ممنون از اینکه نظر خودتون رو با ما به اشتراک گذاشتین.