گیج فشار چیست؟ معرفی انواع گیج فشار
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه فشار مایعات و گازها را اندازه‌گیری می‌کنند؟ گیج فشار، ابزاری حیاتی است که در صنایع مختلف برای اندازه‌گیری و کنترل فشار استفاده میشود. در این مقاله، به شما خواهیم گفت گیج فشار چیست، چگونه کار می‌کند، چه انواعی دارد و در چه صنایعی استفاده میشود.
گیج فشار چیست؟
گیج فشار که با نام‌های پرشر گیج و یا مانومتر شناخته میشود ابزاری مکانیکی و یا دیجیتال است که توانایی سنجش میزان فشار سیالاتی مانند مایعات و گازها را دارد و بصورت کلی به دو نوع آنالوگ و دیجیتال تقسیم میشود. این ابزار برای کنترل و نظارت بر فشار در سیستم‌های مختلف، از جمله صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کاربرد دارد.
عملکرد گیج فشار بر اساس اصول مکانیکی و یا الکترونیکی است و دقت اندازه‌گیری آن به نوع و کیفیت ساخت آن بستگی دارد. انتخاب گیج فشار مناسب با توجه به نوع سیال، محدوده فشار مورد نظر و شرایط محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از عملکرد صحیح و ایمن سیستم اطمینان حاصل شود.
انواع گیج فشار
به منظور استفاده در شرایط مختلف و کاربردهای متفاوت این گیج‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
1.گیج فشار خشک
گیج فشار خشک، نوعی فشارسنج مکانیکی است که محفظه داخلی آن با مایع پر نشده است. این نوع گیج فشار برای کاربردهایی مناسب است که در آنها سادگی و مقرون‌به‌صرفه بودن در اولویت قرار دارند. گیج‌های فشار خشک معمولاً در محیط‌هایی که لرزش و ضربه زیادی وجود ندارد، استفاده می‌شوند و به دلیل عدم وجود مایع در محفظه، از دقت کمتری نسبت به گیج‌های فشار روغنی برخوردارند.
2.گیج فشار روغنی
پرشر گیج روغنی شبیه گیج فشار خشک است، با این تفاوت که درون آن گلیسیرین یا سیلیکون وجود دارد. روغن موجود در مخزن این دستگاه باعث حذف لرزش عقربه‌های نمایشگر آن میشود. در نتیجه عددی که نشان می‌دهد، دقیق‌تر است.
همچنین سیلیکون و گلیسرین موجود در گیج فشار روغنی با کاهش اصطکاک عقربه، راندمان و طول عمر فشارسنج را بالا می‌برند. جنس بدنه این دستگاه معمولا از استیل است، البته شاهد تولید گیج روغنی با کانکشن برنجی نیز هستیم. صفحه آنها را نیز از شیشه یا طلق می‌سازند.
3. گیج فشار بوردون تیوب
گیج فشار بوردون تیوب از یک لوله خمیده (بوردون) ساخته شده است. فشار وارده باعث تغییر شکل لوله میشود؛ با اعمال فشار داخلی، لوله از حالت خمیده خارج و کشیده میشود.
با برداشتن فشار، لوله به حالت اولیه خود بازمی‌گردد. تغییر فشار باعث حرکت نوک لوله میشود. حرکت نوک لوله به یک نشانگر متصل است که مقدار فشار را نمایش می‌دهد.
این روش برای سنجش فشارهای گیج و منفی استفاده میشود. دقت این روش در شرایط خلاء کاهش می‌یابد. گیج‌های بوردون به علت حساسیت و دقت بالا کاربردهای زیادی در صنایع دارند.
4. گیج فشار دیافراگمی
گیج فشار دیافراگمی، نوعی فشارسنج است که از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کند. این نوع گیج فشار برای اندازه‌گیری فشار سیالات خورنده، چسبناک یا حاوی ذرات جامد مناسب است. دیافراگم، که یک صفحه نازک و انعطاف‌پذیر است، در معرض فشار سیال قرار می‌گیرد و تغییر شکل می‌دهد. این تغییر شکل، از طریق یک مکانیزم به عقربه یا نمایشگر دیجیتال منتقل میشود و فشار را نشان می‌دهد. گیج‌های فشار دیافراگمی به دلیل طراحی خاص خود، از ورود سیال به داخل مکانیزم اندازه‌گیری جلوگیری می‌کنند و برای کاربردهایی که نیاز به دقت و ایمنی بالا دارند، مناسب هستند.
5. گیج فشار کپسولی
اگر در فرآیندی فشار سیال کم باشد، برای اندازه‌گیری دقیق‌تر از این نوع پرشر گیج استفاده میشود. این دستگاه از 2 دیافراگم دایره‌ای که با یک سیم به هم وصل شده‌اند، ساخته میشود. مکانیزم اندازه‌گیری این دستگاه شبیه به فشارسنج دیافراگمی است. در حقیقت اختلاف فشار محیط بیرونی و داخلی کپسول را اندازه‌گیری می‌کند.
شیوه کار پرشر گیج کپسولی به این صورت است که سیال از طریق ورودی به فضای داخلی کپسول وارد و اختلاف فشار آن با محیط دیگر کپسول منجر به انحنای دیافراگم آن میشود. با اندازه‌گیری میزان انحنای دیافراگم می‌توان مقدار فشار سیال نسبت به فشار مبنا را محاسبه کرد.
اصلی‌ترین دلیل انتخاب گیج فشار کپسولی سنجش فشارهای بسیار پایین است که استفاده از دیگر مدل‌های گیج فشار امکان سنجش آن وجود ندارد. همچنین این مدل برای سنجش فشار خلاء و منفی نیز توصیه میشود.
6. گیج اختلاف فشار
گیج اختلاف فشار برای سنجش میزان اختلاف فشار دو نقطه در یک سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفاوت این دستگاه با فشارسنج‌های معمولی این است که دو ورودی برای سیال دارد. این گیج، فشار را در نقاط ورودی اندازه گرفته و اختلاف آنها را نشان می‌دهد. باید گفت بهترین پرشر گیج موجود در بازار متعلق به برند ویکا است، برای آشنایی بیشتر با انواع گیج فشار ویکا بر روی لینک کلیک کنید.
از گیج فشار ویکا مدل اختلاف فشار بیشتر در سیستم‌های فیلتراسیون استفاده میشود. این مدل فیلتر ذرات ناخواسته در مایع یا گاز را جدا می‌کند. زمانی که فیلتر دچار گرفتگی شود، سیستم با افت فشار مواجه میشود. در این حالت از گیج اختلاف فشار می‌توان برای مونیتورینگ فشار ورودی و خروجی استفاده کرد. علاوه بر سیستم‌های فیلتراسیون از این گیج برای تشخیص سالم بودن سیستم‌های هیت اکسچنجر‌ها، ولوها و اواپراتورها استفاده میشود.
7. گیج فشار دیجیتال
در این گیج‌ها فشار اندازه‌گیری‌شده به‌صورت دیجیتال نمایش داده میشود. این دستگاه هم برای اندازه‌گیری‌های نرمال و هم برای سیستم‌های کالیبراسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیج‌های دیجیتال نسبت به گیج فشار عقربه‌ای دقت بالایی دارند و بسیار حساس هستند. این گیج‌ها در انواع تک ورودی، دو ورودی، مطلق و تابلویی ساخته می‌شوند. بیشترین کاربرد آنها در صنایع نفت و گاز، کالیبراسیون، تجهیزات، تعمیرات و نگهداری است.
8. تست گیج
گیج فشار تست، ابزاری فوق‌دقیق برای کالیبراسیون و ارزیابی صحت عملکرد سایر گیج‌های فشار است. این گیج‌ها با دقت و پایداری بی‌نظیر، در آزمایشگاه‌ها و صنایع حساس به کار می‌روند. ویژگی‌های بارز آنها شامل دقت بالا (معمولاً در کلاس‌های دقت 0.1% یا 0.25%)، پایداری در طول زمان و قابلیت اطمینان در شرایط سخت است. گیج‌های فشار تست، با صفحه نمایش واضح و مقیاس‌های دقیق، امکان خواندن آسان و دقیق مقادیر فشار را فراهم می‌کنند و نقشی حیاتی در تضمین دقت کالیبراسیون دیگر گیج‌ها یا ترانسمیتر‌ها ایفا می‌نمایند.
9. گیج فشار اکسیژن
گیج فشار اکسیژن، ابزاری تخصصی برای اندازه‌گیری فشار گاز اکسیژن در سیستم‌های مختلف است. این گیج‌ها با طراحی ویژه، از مواد سازگار با اکسیژن ساخته می‌شوند تا از بروز واکنش‌های شیمیایی خطرناک جلوگیری کنند. گیج‌های فشار اکسیژن در صنایع پزشکی، جوشکاری، غواصی و سایر کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق فشار اکسیژن دارند، استفاده می‌شوند. دقت و ایمنی در این گیج‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اکسیژن تحت فشار می‌تواند خطرناک باشد.
جمع‌بندی
گیج فشار (پرشر گیج) یک دستگاه پرکاربرد ابزار دقیق است که برای اندازه‌گیری سیال‌های مایع یا گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار اهمیت زیادی در حوزه صنعتی دارد و به کنترل فرآیندها کمک می‌کند. پرشرگیج‌ها باتوجه به نوع عملکردشان در انواع مختلفی ازجمله دیافراگمی، تست گیج، کپسولی و دیجیتال تولید و روانه بازار می شوند.
اینکه استفاده از کدام وسیله سنجش فشار برای فرآیند شما ضروری است بسته به نوع حساسیت عملیات شما و مقدار بودجه فرآیند دارد. شما همواره می‌توانید از کمک و اطلاعات فنی ما چه از طریق وبسایت دقیق صنعت اوپاتان و چه از طریق تماس با مشاوران فنی ما بهره‌مند شوید.
